Infectious pancreatic necrosis (ipn)
- نکروز عفونی پانکراس (IPN) بیماری آزادماهیان پرورشی در سیستم های پرورشی متراکم است.
- عامل بیماری : IPNV
- اولین ویروس جدا شده از ماهیان استخوانی عالی (Wolf et al., 1960) است.
Family : birnaviridae
Genus : aquabirnavirus
Isometric (icosahedral)
Spherical (60nm in diameter)
Double-stranded RNA
Two segmented RNA
Two serogroups
بیماری زایی ویروس در خارج از بدن میزبان
- در آب شهری 10 درجه سانتیگراد و عاری از باکتری : بیش از 7 ماه.
- در آب کانالی که درمان نشده : تا 14 روز.
- در گلیسرول 50 درصد با دمای 4 درجه سانتیگراد : بعضی سویه ها تا 4 سال.
- نسبت به بسیاری از روش های ضدعفونی مقاوم است؛ از جمله uv، اسید ( ph کمتر از 3)، دما تا 70 درجه سانتیگراد و ...
- کلر قوی ترین ماده شیمیایی غیر فعال کننده ویروس در آب و سطوح.
میزبان های حساس به بیماری
- طیف وسیعی از ماهیان مبتلا می شوند.
- بیش از یکصد گونه ماهی از بیش از 20 خانواده حساس به ویروس هستند.
- آزادماهیان اطلس، قزل آلای جویباری، قزل آلای قهوه ای، رنگین کمان، ماهی دم زرد ژاپنی و ماهی گورخری به صورت طبیعی و با حدت بالا به بیماری مبتلا می شوند.
مراحل زندگی حساس به بیماری
- بیماری عمدتاً در ماهیان جوان تا سن 2 ماهگی بیشتر دیده می شود.
- با بالا رفتن سن (بالاتر از 2 ماه) و همچنین کاهش دمای آب (کمتر از 12 درجه سانتیگراد) دوره کمون طولانی تر شده و تلفات کاهش می یابد.
- دوره کمون در لاروهای قزل آلای رنگین کمان 4 تا 7 روز و در لاروهای ماهی آزاد اقیانوس اطلس 10 تا 14 روز است.